Tymianek – Zrób mały krok naprzód przez mgłę czasu
Jeśli zajrzysz do swojej szafki kuchennej, istnieje szansa, że słoik tymianku znajduje się w twojej kolekcji ziół. Korzenie tego skromnego zioła ogrodowego, od dawna lubianego przez kucharzy, sięgają daleko wstecz.
Nazwa botaniczna Thymus vulgaris pochodzi ze starożytnej Grecji. To zioło, które obecnie rośnie szeroko w umiarkowanych obszarach świata, mogło być używane po raz pierwszy już 3500 lat temu. Starożytni Grecy wykorzystywali tymianek do aromatyzowania żywności i zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób. Używali go również do dezynfekcji powietrza, w rzeczywistości „tymon” pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „odymiać”. Zioło to kojarzyło się również z odwagą, a rzymscy żołnierze podobno kąpali się w nim przed wyruszeniem na bitwę. Nieco dalej starożytni Egipcjanie wykorzystywali tymianek jako zioło balsamujące.
Zrób mały krok naprzód przez mgłę czasu, a okaże się, że to zioło było polecane w średniowieczu w leczeniu szeregu dolegliwości, w tym dżumy, paraliżu, trądu i wszy.
W XV wieku znany zielarz Nicolas Culpepper przepisał tymianek między innymi na krztusiec, nadmiar flegmy i bolesną rwę kulszową. Nieco wcześniej John Parkinson opisał całą roślinę jako potężny środek leczniczy, który może usuwać ciepło i toksyny:
„Tyme… pomaga nieco oczyścić flegme, jeśli jak mówi Dioscorides, należy ją zażywać z miodem, solą i octem:…” ( cytowany w Bruton-Seal J & Seal M, 2014, s.208). Parkinson polecał również tymianek na menstruację, poród i pomaganie w przełamaniu wiatru – wyraźnie uważał, że ma on szeroki zakres działania.
Zielarz Bruton-Seal wyjaśnia również, że w XIX wieku badania wykazały, że całe zioło zwiększa odporność na niektóre infekcje, w tym na wąglika, dur brzuszny i błonicę. To wyjątkowe zioło nadal słynie jako aromatyczny wojownik zwalczający infekcje!
Który tymianek jest który?
Bataglia mówi nam, że istnieje ponad 300 odmian tymianku, z których najbardziej rozpowszechnioną jest Thymus vulgaris. Jak w przypadku każdej rośliny aromatycznej, chemia, aromat i zalecane zastosowania olejków eterycznych nie są takie same jak w przypadku całej rośliny. Jednak różnice na tym się nie kończą, ponieważ T. vulgaris ma 6 znanych chemotypów, a olejki eteryczne z kilku są powszechnie stosowane w aromaterapii. Być może zdajesz sobie sprawę, że gdy aromatyczne rośliny wytwarzają różne chemotypy, mogą one znacznie różnić się między sobą pod względem chemii, zalecanych zastosowań terapeutycznych i kwestii bezpieczeństwa. Dlatego aromaterapeuci i miłośnicy olejków eterycznych powinni znać każdy używany chemotyp olejków eterycznych.
Chemotyp Thymus vulgaris (CT) tymol
Można go opisać jako ostry tymianek i jest to najczęściej stosowany chemotyp tymianku. Jeden delikatny wdech ożywia mózg i oczyszcza zatoki. Mojay opisuje go jako energetycznie orzeźwiający i potężny tonik energii Yang.
Jak sama nazwa wskazuje, tymol (fenol) jest obecny w znacznych ilościach, wahając się od 30,9 do 70% (Tisserand i Young, 2014). Porównaj to z zawartością linalolu, która według Tisseranda i Younga wynosi zaledwie 0,2-9,4% – duża różnica!
Fizycznie jest silnym olejkiem antybakteryjnym i podobno ma dobre działanie wspomagające układ odpornościowy. Jest to ogólnie przydatna pomoc w oddychaniu. Pomyśl o przeziębieniach, kaszlu (zwłaszcza z flegmą), zapaleniu oskrzeli i grypie – wszystkich stanach, w których tymol może być pomocny. Olejek ten jest również przydatną częścią zestawu aromatycznych narzędzi w przypadku chronicznego zmęczenia i ogólnego wyczerpania. Pod względem emocjonalnym rozważ użycie go tak, jak kiedyś rzymscy żołnierze, aby wzmocnić odwagę i rozwiać poczucie zwątpienia, które tak często wiąże się z potrzebą odwagi.
Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa związanych z chemotypem tymolowym. Większość aromaterapeutów zdaje sobie sprawę, że wysoka zawartość tymolu stwarza potencjalne ryzyko podrażnienia skóry i błon śluzowych. Z tego powodu Tisserand i Young, światowi liderzy w zakresie bezpieczeństwa olejków eterycznych, zalecają stosowanie go w preparatach do skóry w ilości nie większej niż 1,3% całkowitej mieszanki. Zalecamy unikanie stosowania w przypadku uszkodzenia skóry i choroby lub skóry bardzo wrażliwej/reaktywnej. Z tych powodów najlepiej jest również unikać używania go w przypadku małych dzieci. Należy pamiętać, że składnik tymol może również hamować krzepnięcie krwi, wpływając na aktywność płytek krwi – to wyraźna przestroga dotycząca pewnych schorzeń.
Warrier Thyme: zmieszaj tymol tymol z delikatniejszymi olejkami, takimi jak sosna, czarny świerk, cytryna lub grejpfrut. Kombinację któregokolwiek z tych olejków, zmieszanych w 5% rozcieńczeniu z olejem bazowym, takim jak ze słodkich migdałów, może być stosowana w celu złagodzenia objawów ostrych stanów chorobowych, takich jak przeziębienie lub nieprzyjemny kaszel. Niewielką ilość wetrzyj w górną część klatki piersiowej i plecy. Aby uzyskać mieszankę 5%, dodaj 25 kropli olejku eterycznego do 20 ml oleju bazowego i dobrze wymieszaj przed użyciem. Mieszanka dla dorosłych! Sprawdź powyższe ostrzeżenia przed użyciem.
Thymus vulgaris chemotyp (CT) linalol
Roślina, z której destylowany jest ten olejek eteryczny, bardziej kocha słońce niż jego odpowiednik tymolowy CT, a jej aromat jest łagodniejszy z lekko kwiatowym odcieniem. Ten tymianek jest często bardziej akceptowalny dla osób, które uważają, że zapach tymolu CT jest nieco przykry. Linalol z tymianku jest zdecydowanie bardziej wyluzowanym kuzynem tymolu! Nie będzie więc niespodzianką, gdy dowiemy się, że zawartość linalolu (monoterpenolu) jest znaczna – do 79% – podczas gdy zawartość tymolu podobno nie sięga nawet 4%. Porównaj to z tymolem tymiankowym (powyżej), a różnica między tymi dwoma olejkami eterycznymi jest wyraźna. Tisserand i Young uważają, że nie ma problemów z bezpieczeństwem związanych z linalolem z tymianku, co czyni go dobrym wyborem do stosowania u dzieci i osób z problematyczną skórą.
Chemotyp linalol ma delikatne ciepło. Podobnie jak jego bardziej zadziorny odpowiednik tymolowy, może być bardzo przydatnym wsparciem w przypadku problemów z oddychaniem, więc może być stosowany w wielu z tych samych schorzeń; mówi się, że posiada doskonałe właściwości w walce z infekcjami. Podobnie jak tymol CT, ten delikatny olejek eteryczny może być również bardzo przydatny, gdy występuje zmęczenie i potrzebny jest delikatny środek pobudzający.
We własnej praktyce tymol tymiankowy rezerwuję do stosowania w krótkich, ostrych impulsach w zastosowaniach miejscowych, gdy pojawiają się ostre problemy z oddychaniem, np. przy otarciach klatki piersiowej, jednak dużo częściej stosuję linalol tymiankowy. Uwielbiam ten spokojniejszy chemotyp, aby wspierać bieżące stany, w ogólnych mieszankach do masażu lub gdy nadal potrzebuję silnego wsparcia fizycznego i emocjonalnego, ale potrzebuję delikatniejszego i bardziej opiekuńczego dotyku.
Łagodny tymianek olbrzymi: Zmieszaj linalol z tymianku z olejkami drzewnymi, takimi jak wetyweria, innymi ziołami, takimi jak lawenda lub słodki majeranek, a nawet olejkami kwiatowymi, takimi jak geranium. Do stosowania jako ogólny olejek do masażu lub mieszanka olejków do kąpieli w rozcieńczeniu 2% (10 kropli olejków eterycznych zmieszanych z 20 ml olejku bazowego).
